Həyat xəzinədir Hörmət etməyin insana faydaları Elə bir valideyn yoxdur ki, uşağının xoşbəxt olmasını və uğura çatmağını istəməsin. Bu hər bir valideynin istəyidir. Bunun əksini istəyən valideyin misalı tarixdə çox az görünüb. Hər bir ata-ananın həyatında bu, ən çox istədiklərindəndir. Yaxşı, bəs bunun üçün biz nə etməliyik? Pul, var-dövlət, mükəmməl təhsil, rahat həyat necə? Bunlar onun üçün vacibdir? Elizabet Lukas bildirir ki, bunun üçün “hörmət” lazımdır. Məhşur psixoterapevt Elizabet Lukas “Искуство уважения” kitabında qeyd edir ki, hörmət - etinasızlığın əksi deməkdir. Bir şəxs mebelinin qədrini bilməsə onu xarab edəcək. Onu çirkləndirəcək, çızaçaq, bir növ taxta kimi davranacaq. Bəs mebelin qədrini bilən nə edəcək? Onun qayğısına qalaçaq - tozunu siləcək, üzərinə yaş stəkanlar və külqabı qoymayaçaq, onu bir növ sevələyəcək. Qeyd edilən bu qaydaya təkcə maddi şeylər şamil deyil. Düşüncələrinin çoxu tamamilə fərqli şeylərlə məşğul olduğu üçün, işinə biganə olan insan da bunu az səylə edəcək, əllərini aşağı salaçaq və “beynini söndürəcək”. Bu da işə kifayət qədər vaxt ayırmamağa, onu sonraya saxlamağa və ya tez edib bitirmək istəyəcək ki, bu da çoxlu sayda səhv və düzgün olmayanlarla nəticələnəcək. İşini sevən də isə bu fərqlidir, insan ona enerjisini, diqqətini və vaxtını sərf edəcək. O, işinə bağlıdır və o da, insana qarşılıq verir - uğurla, yaxşı keyfiyyətlə. Xoşbəxtlik insan üçün xüsusi bir şeydir - özünü dəyər verdiyi insana həsr etmək. Bir insanın yaxınlarını dəyərləndirə bilməsi onu həqiqətən xoşbəxt edir. Bu cür insanlar qohumlarının, həmkarlarının, qonşularının xidmətlərinə baxır və bütün bunların bu insanlar üçün nə qədər çətin olduğunu görürlər. O, özünü onlarla müqayisə etmir, onların güclü tərəflərinə və istedadlarına hörmət edir, bununla belə də heç bir paxıllıq etmir. Həmin insanların çəkdiyi əzablarını onlarla birgə yaşayır və səhvlərinə isə bir gözünü yumur. Çətin söhbətlər zamanı isə, o, öz ləyaqətini necə qoruyacağını bacarır. Elə olur ki, kimisə tənqid edir, buna məcbur olur, bu kimi hallarda isə hər zaman şövqləndirici sözü də olur. Münaqişələrin öhdəsindən gələrək vaxtında dayandırmağı bilir, bu alınmadığı zaman isə sakit onun səngiməsini gözləyir. O əmindir ki, insanın ən ağır xəstəliklərdə belə heç vaxt xəstələnməyən şəxsiyyəti qalır, baxmayaraq ki, xəstəlik əksər zaman insan xüsusiyyətlərini təhrif edir. Bunu belə yığcamlaşdıraq vurğulayaq ki, yaxınlarına dəyər verən insanlar “dost dünyasında” yaşayırlar. İnsanlar onlara edilən hörməti bahar qönçələri kimi çiçəkləyə biləcəkləri bir növ əlverişli iqlim kimi qəbul edirlər. Onlar “tikanları çəkirlər”, daim bəhanələr gətirməyi və özünümüdafiə etməyi dayandırır, ən yaxşı keyfiyyətlərini nümayiş etdirirlər, aqressiya və inamsızlığı boğurlar. Hörmət göstərən insan iki fayda əldə edir. Birincisi, o, insanların yaxşı keyfiyyətlərinə, onların fəzilətlərinə sevinir, digəri, başqalarının şəxsən ona müraciət etdiyi “daha da xoş” olan tərəflərindən həzz alır. Başqalarına hörmət edən insanlar həqiqətən zəngindirlər! Onlar sevməyi bilirlər və sevilirlər. Qəbul etməyi bilirlər və qəbul olunurlar. Hörmət etməyi bilirlər və hörmətlidirlər. Onlar hər bir insanda olan potensiala güvənir və gözləntilərində nadir hallarda aldanırlar. Onlar başqa insanların yanında olmağı sevirlər və başqalarıda onların yanında olmağı sevir. Onlar səbrlidirlər, zorla güc tətbiq etmirlər, mühakimə etmirlər, şəfqətlidirlər, istilik yayırlar, ançaq yandırmırlar. Heç bir iqtisadi hal onların sərvətlərini əlindən ala bilməz, çünki nə olursa olsun, yaxınlıqda həmişə biri olacaq - bir zamanlar inandıqları bir insan. Başqalarına hörmət edən insanlar həmişə xoşbəxtdirlər və onların qarşılaşdıqları hər şey bu və ya digər şəkildə onlara hörmət və minnətdarlıqla cavab verir, onlara lütf hədiyyəsi şəklində qayıdır. Hörməti əvvəl qazanmaq lazımdır, bu düşüncə yalnışdır. Yox, tam əksi: yalnız hörmət mühitində insan öz həqiqi fəzilətlərini ortaya qoya və göstərə bilər.

108