Əsl sevgi Əsl sevgi mənəvi bir haldır Sevgi mövzusu demək olar ki, hər kəs üçün önəmlidir. Sevgi barədə bu günə kimi nə qədər kitablar, şeirlər, operalar və s. yazılıb, onun haqqında musiqilər bəstələnib. Ançaq insanlar bir çox hallarda sevgi terminini həqiqətdən uzaq başa düşür. Sevgi həqiqətənmi əziz, zərif, şirin bir şeydir? Sevgi ilk olaraq ciddiyət daşıyır özündə. Əsl sevgi, inkişaf üçün həqiqi fayda verəçək şeylərə yönəlməkdir, mənəvi şəxsiyyət olaraq heç bir fiziki və psixi cəhətdən asılı olmayaraq. Övladını sevən valideyn, onun tam olaraq sevir. Onu hissələrə bölmür. Oğlunu zəkalı, qızını gözəl üzlü olduğu üçün sevmir. Düzdür valideyn üçün övladın hər bir orqanı, cəhəti əzizdir, o, anlayır ki, övladı bu cəhətlərdən təşkil tapıb. Lakin o, anlayır ki, onların arxasında əsas olan bir şəxsiyyət vardır. Dahi filosof, psixoloq, psixoterapevt Viktor Frankl: “Sevgi insanla insan arasındakı əlaqədir, bizə bir partnyoru bütün təkrarolunmazlığı və unikallığı ilə qavramaq şansı verir. Bir sözlə, sevgi görüşdür və görüş ilk növbədə iki insanın münasibətini nəzərdə tutur.” (Viktor Frankl “Arztliche Seelsorge”) Görüş sevgi üçün əsas şərtlərdəndir, ançaq, necə bir görüş? Həqiqi görüş zamanı tərəflərdən hər biri digərinin “SƏN”inə meyl edir, ona can atır. Frankl həqiqi görüşü əvəz edən “psevdo-görüş” anlayışından danışır. Psevdo-görüşdə “Logos”suz dialoq olur, o, bu cür görüşü yalnız qarşılıqlı ifadə platforması olaraq qeyd edir. Həqiqi görüşdə isə mütləq “Logos” vardır. Həqiqi görüş həmişə başqa bir “SƏN”ə ünvanlanır. Evlənən insanlarda “psixo-sevgi” halları az deyil. Bəs ailə həyatı qurmaq istənilən zaman bu halnan qarşılaşmamaq üçün nə etmək lazımdır? İlk olaraq insan onu dərk etməlidir ki, o, bütün hallarda azad seçim etməlidir. Müəyyən bir psixi çəhətlər onu ağlın, vicdanın və qəlbin əleyhinə olduğu qərarlara təkan verməməlidir. Seçim edənlər buna diqqət etməlidir. O motivlər ki, öz “MƏN”inə yönəlir həmişə özündə müəyyən miqdarda olsa belə, nəsə hiylə ehtiva edir. Məsələn, kişinın həyatı monoton keçir, emosional vakuum yaşayır və boşluğu doldurmaq üçün evlənir. Emosional vakuum onun bu cür evliliyinə təkan verir. Bəli kişiyə istədiyi emosional müxtəliflik gələçək, sadəcə qisa müddət olacaq bu hal. Digər bir misal: qadın yalnız qalmaqdan qorxur, bunun baş verməməsi üçün evlənir. Yalnızdıqdan qorxaraq qaçan insan, sanki meşədə yırtıçı heyvandan qaçıb qurtarmaq istəyir. Bu halda o, sağlam düşüncə ilə analiz etmə çətinliyi yaşayaçaq, sadəcə qorxduğu yalnızlıqdan qaçacaq. Burda da təbii ki, yoldaşı qadının qoruyuçu rolunu oynayaçaq, ançaq o vaxta qədər ki, qadın özünü daxilən möhkəmlənmiş və azad ixtiyar sahibi hiss edir. Bu kimi hallar çoxdur ançaq, onu bildirək ki, insanlardan bir alət kimi istifadə edib hədəfə çatmaq heç kimə xoşbəxtlik gətirməyib, bu cür evliliklərdə heç kimi xoşbəxt etmiyəçək. Normalda bizim ətrafdakı insanlarla münasibətimiz bütün hesablardan uzaq olmalıdır, böyük gözləntilər olmamalıdır. İndi özümüzdən soruşaq, yuxarıda qeyd etdiyimiz misallar evlilik üçün motiv sayıla bilərmi? Əlbətdə ki, xeyr. Sevgi motivi fərqli olacaq: “Mən onunla ailə həyatı qurmaq istəyirəm, çünki o, mənə əziz biridir”. “Sevgi”nin həmişə “psevdo-sevgi”dən ayıran əlamətləri vardır. Frankl bunları “Arztliche Seelsorge” kitabında çox gözəl şəkildə izah edib. Beləliklə sevgi: • Sevgi sevilən insanın unikallığını və bənzərsizliyini, onun dünyagörüşünü tanıyır və realizə edir • Sevənlər arasında azadlıq buraxır. • Sevgi əvəzində heç nə tələb etmir. • Sevgi unikal və heyrətamizdir. • Sevgi həmişə sirli olur və nümayiş üçün edilmir, o, həmişə utanclıq elementi daşıyır – sevginin predmetə çevrildiyi yerdə onun əsl xarakteri orada itir. • Əsl sevgi bədbəxt ola bilməz, çünki sevən həmişə sevdiyinin dəyərləri ilə zənginləşir. Əsl sevən biri, özünü transsendensiya edir və məna ilə dolu bir həyat yaşayır. • Sevən sevdiyində hələ reallaşmamış potensial imkanlarını tanıya bilir və reallaşmasına kömək edir. Eyni zamanda, sevən özündə hələ görünməmiş bir potensialı kəşf edir. Ona görə də sevgi həmişə hər ikisini zənginləşdirir. • Sevgi həmişə sevilənin mənəvi şəxsiyyətinə yönəlib. Obrazlı desək, sevən mənəvi şəxsiyyəti fiziki və psixi geyiminin arasından görə bilir. • Sevgi həmişə ölümə üstün gəlir. • Sevgi həmişə gerçəkdir. Hətta sonradan insan münasibətlərinin dağıldığı üzə çıxsa da, bu, baş verən sevginin dəyərsizləşdiyi anlamına gəlmir. • Sevgi həmişə səadətdir, unikallığı və bənzərsizliyi realizə edir, yəni insanın şəxsi dəyərini və onun əvəzolunmazlığını və heç nə ilə aradan getməyəni sənədləşdirir. Eyni zamanda, insanın bunun üçün xüsusi bir şey etməsi lazım deyil. O, olması ilə artıq unikaldır. “Kimsə olmaq” üçün cəhd etmək lazım deyil. “Özün olmağı” bacarmalısan. Sevilmək üçün nəsə etmək lazım deyil. Sevginin həddindən artıq olması səbəbindən sevdiyiniz üçün bir şey edə bilərsiniz. Amma sevgini əməllərlə “qazanmaq” olmaz.

97