Böhran bir şansdır Həyat bir tapşırıqdır Həyat nədir sualı, elə bir sualdır ki, hər kəs ona öz elm və təcrübəsindən, dünyagörüşündən dolayı fərqli cavab verəcək. Ançaq, biz bir şeyi anlamalıyıq ki, həyatda gündəlik tapşırıqlar icra edirik: ailə tapşırıqları, iş tapşırıqları, dostluq tapşırıqları və s. İnsan ömrü boyu müxtəlif tapşırıqların icracsıdır. Hər bir şəxs unikal və təkrolunmaz olduğu üçün, onun qarşısına qoyulmuş tapşırıqlarda unikal və təkrolunmazdır. Bu tapşırıqlar saat və saat dəyişə bilir. Tapşırıqlarıın həlli, “vəziyyət dəyərlərini” həyata keçirməkdir (Alman filosof, sosioloq M.Şeler onları “vəziyyət dəyərləri” adlandıb. “Vəziyyət dəyərləri” hərkəs üçün əhəmiyyətli olan “əbədi dəyərlər”dən fərqlidir). Hər an insanın qarşısına çıxan tapşırıqlar yeganədir, ikinci biri yoxdur. İnsanlar dəyərləri həyata keçirərək xoşbəxtlik yaşayırlar. Həyatın tapşırıqlar silsiləsi olduğuna dərk etmək insana böyük güc verir. Həyatın silsilə tapşırıqlardan ibarət olduğunu dərk etmək insan üçün psixoterapevtik və psixogigiyenik dəyərə malikdir, onun üçün həyatda olduqca çox böyük bir motivasiya verən amildir. F.Nitse: “Nə üçün yaşamalı olduğunu bilən, demək olar ki, hər “Necə”yə dözə bilər”. Bəzən insanlara tapşırıqların çoxluğu və ağırlığı çox çətin kimi görünür, bunların öhdəsindən gəlmək mümkün görünmür kimi olur. Bu hal insanları üç qismə bölür. Birinci qismdə olan insanlar, tapşırıq gəldikcə gücləndiklərini bilirlər və bu onları qətiyyən qorxutmur. Əksinə öz gücünü subut etmək üçün tapşırıqları həll edirlər. Həyatda məna tapmağın bu tapşırıqları həl etməkdə olduğunu bilirlər. İkinci qismə aid olanlar isə, o şəxslərdir ki, həyatlarının çıxılmaz olduğunu qəbul edirlər, fəqət anlayırlar ki, o, silsilə tapşırıqlardan ibarətdir. Dahi psixoloq, psixoterapevt, filosof Viktor Frankl vurğulayır ki, elə insanlar var əlbətdə onlar həyatın təkrarolunmaz tapşırıqlarla dolu bir xarakterə sahib olduğunu qəbul edirlər, lakin o insanlar elə sanırlar ki, onların şəxsi həyatlarındakı vəziyyət çıxılmazdır. Belə insanlara deyilməlidir ki, sizin dediyiniz çıxılmaz vəziyyət nədir? İnsanlar gələçəkləri haqqında proqnoz verə bilməz. İnsan heç vaxt bunu edə bilməz. Çünki, gələcək haqqında bilik onun inançından asılı olaraq dərhal onun davranışına təsir edəcək. Burada iki şeydən biri olmalıdır: ya müqavimət göstərəcək, ya da bu təsirə boyun əyəcək. Lakin bununla o, hər bir halda gələcəyi elə quracaqdır ki, ilkin proqnoz daha doğru olmayaçaq. Üçüncü qismdə olanlar isə, bilmirlər həyat tapşırıqlardan ibarətdır, tapşırıqların çoxluğundan və ağırlığından nə edəçəklərini bilmirlər, dünya qaranlıq olur gözlərində, çarəsiz hiss edirlər özlərini. Sanki heç bir yolun olmadığını düşünürlər. Burada insan onu dərk etməlidir ki, onun qarşısına çıxan tapşırıqlar yalnız ona aitdir. Ona verilmiş bu tapşırığı icra etmək üçün, hər gün ona görə günəş çıxaçaq, ay gecəni aydınlaşdıraçaq, külək bulutları toplayaçaq, yağış isə, yağıb bitkilərə qida verəcək, - bir sözlə təbiətdə olan bütün proseslər insanın bu tapşırığı həl etməsi üçün fəaliyyətdə olacaq, hətta o bu dünyada tək qalsa da. Elizabet Lukas “Quellen sinnvollen Lebens” əsərində bildirir: “İnsandan bacarmadığı işi heç vaxt tələb olunmur, heç vaxt! Qarşımıza başqa insanlar tərəfindən deyil, həyat tərəfindən qoyulan tapşırıqların icrası həmişə tam mümkündür. Onların çox olur, həlli böyük çətinliklər və böyük səylərlə əlaqələndirilə bilər, lakin bizə yalnız bir şey lazımdır - nəyə qadir olduğumuzu ən yaxşı şəkildə göstərmək.”

155